Ziekte van Crohn
Wat is de Ziekte van Crohn?
Wat is de oorzaak van de Ziekte van Crohn?
De ziekte van Crohn is een chronische darmontsteking in het spijsverteringskanaal. Bij de ziekte van Crohn kunnen er in principe ontstekingen optreden in het hele spijsverteringskanaal. Dus in het hele gebied vanaf de mond tot aan de anus. Bij de meeste patiënten zijn alleen de dunne darm, dikke darm en/of endeldarm ontstoken.
Bij deze ziekte ontstaan er kleine ontstekingen in de darmwand. Dit worden ook wel zweren genoemd. De ontstekingen kunnen alle lagen van de darmwand aantasten. De ontsteking kan zich soms langzaam uitbreiden en gepaard gaan met de vorming van littekenweefsel in de darmwand.
Bij de ziekte van Crohn is de darmwand niet aaneengesloten ontstoken, maar gezonde en zieke stukken darm wisselen elkaar af. Soms groeien de zweren zo ver door de darmwand heen dat er fistels kunnen ontstaan. Een fistel is een gang of een tunnel onder de huid met een buisvormige structuur. Door een fistel ontstaat er een onnatuurlijke verbinding naar de huid of andere organen. Bij de ziekte van Crohn kunnen er fistels lopen van darm naar darm of van darm naar de huid.
Bij de ziekte van Crohn kunnen ook klachten en ontstekingen buiten het spijsverteringskanaal voorkomen.
Verschillende factoren kunnen van invloed zijn op het ontstaan van de ziekte van Crohn. Er zijn aanwijzingen dat zowel erfelijke factoren als omgevingsfactoren een rol spelen bij het ontstaan van de ziekte.
• Afweersysteem
Het menselijk lichaam beschikt over verdedigingsmechanismen tegen indringers zoals bacteriën en virussen. Er zijn aanwijzingen dat bij de ziekte van Crohn dit verdedigingsmechanisme het eigen lichaam aanvalt, met een ontstekingsreactie van het maag-darmkanaal als gevolg. Dit noemt men een auto-immuunziekte. Tevens blijkt uit het onderzoek dat sommige beschermende bacteriën die het spijsverteringskanaal bekleden in mindere mate aanwezig zijn bij patiënten met de ziekte van Crohn.
• Erfelijkheid
Erfelijkheid speelt een rol bij de ziekte van Crohn. 5-10 % van de familieleden van iemand met een chronische darmontsteking heeft de ziekte ook. Bij familieleden van mensen zonder een chronische darmontsteking is dat percentage lager.
• Omgevingsfactoren
Het blijkt dat de ziekte van Crohn in gebieden met industrialisering vaker voorkomt. Zo komt de ziekte vaker voor in stedelijke gebieden in Noord-Amerika en Europa dan in een landelijke omgeving. Traditioneel komt het weinig voor in onderontwikkelde gebieden. Slechte leefomstandigheden verlagen het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Crohn. Overmatige hygiëne, zoals die in de westerse wereld voorkomt, zou de immuunrespons kunnen verstoren en bijdragen aan het ontstaan van de ziekte.
• Stress
Tegenslagen, chronische stress en depressies kunnen de ziekte verergeren maar zijn niet de oorzaak van de ziekte van Crohn. Stress heeft wel invloed op de ernst van de klachten. Wanneer de ziekte in een rustige fase verkeerd kan de ziekte door deze stressfactoren overgaan in een acute ontstekingsfase.
• Roken
Roken is een risicofactor voor het ontstaan van de ziekte van Crohn en heeft bovendien een negatief effect op het verloop van deze ziekte. Rokers hebben vaker de ziekte van Crohn in vergelijking met niet-rokers1. Stoppen met roken vermindert ook het aantal oplevingen van de ziekte van Crohn met maar liefst 40% 2. Ook blijkt dat patiënten met de ziekte van Crohn die roken vaker geopereerd worden aan hun darmen en zich minder goed voelen.
1. Mahid SS et al. Smoking and inflammatory bowel disease: a meta-analysis. Mayo Clin Proc. 2006;81:1462-1471.
2. Nos P, Domènech E. Management of Crohn’s disease in smokers: Is an alternative approach necessary? World J Gastroenterol. 2011 Aug 21; 17(31): 3567–3574.
(Online) bronnen: mlds.nl; Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van Inflammatoire Darmziekten bij volwassenen - Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen 2009; crohn-colitis.nl; med-info.nl